Vấn đề giải ngân chậm các dự án trọng điểm Đồng Nai hiện đang trở thành một trở ngại lớn, không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ thi công mà còn cản trở sự phát triển toàn diện của tỉnh. Trong bài viết này, hãy cùng bandatdongnai.land đi sâu vào phân tích tình hình giải ngân các dự án trọng điểm Đồng Nai và đưa ra những giải pháp cũng như kỳ vọng cho tương lai, với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ và khai thác tối đa lợi ích từ các dự án này.
Tình hình giải ngân các dự án trọng điểm tại Đồng Nai
Tính đến cuối tháng 7-2024, tình hình giải ngân vốn đầu tư công tại Đồng Nai đạt mức thấp, với tỷ lệ chỉ hơn 28% kế hoạch năm, làm cho tỉnh này nằm trong nhóm địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp nhất trên cả nước. Trong năm 2024, tỉnh Đồng Nai được bố trí tổng vốn đầu tư công hơn 19,3 ngàn tỷ đồng, trong đó khoảng 40% được phân bổ cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân lại bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt ở những dự án trọng điểm.
Các dự án lớn gặp khó khăn trong giải ngân
Trong số 6 dự án lớn được cấp vốn năm 2024, chỉ có Dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung của tỉnh, đạt khoảng 30% với tổng vốn hơn 2,5 ngàn tỷ đồng được giao. Đây là dự án trọng điểm của quốc gia và cũng là dự án duy nhất trong số 6 dự án lớn có tiến độ giải ngân đáng kể.
Ngoài dự án Sân bay Long Thành, các dự án còn lại đều có tỷ lệ giải ngân rất thấp. Đáng chú ý, Dự án Thành phần 2, Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu giai đoạn 1, được phân bổ hơn 1 ngàn tỷ đồng, nhưng sau 7 tháng chỉ giải ngân chưa tới 1% kế hoạch. Đây là mức giải ngân thấp nhất trong số các dự án trọng điểm.
Tương tự, Dự án Thành phần 4, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đường vành đai 3 – Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua Đồng Nai, dù được giao 691 tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân đến cuối tháng 7 chỉ đạt hơn 16%. Dự án Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Đường trục trung tâm Biên Hòa, với tổng vốn hơn 600 tỷ đồng, cũng chỉ giải ngân được khoảng 16%.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giải ngân
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giải ngân thấp tại các dự án lớn này là do công tác giải phóng mặt bằng diễn ra rất chậm chạp. Theo ông Nguyễn Linh, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Đồng Nai, việc các địa phương bàn giao mặt bằng không liền mạch, chỉ có từng phần nhỏ lẻ (“da beo”), khiến việc thi công gặp nhiều khó khăn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công của nhà thầu, và kéo theo sự chậm trễ trong giải ngân vốn.
Ngoài vấn đề giải phóng mặt bằng, nhiều dự án còn gặp khó khăn trong quá trình điều phối giữa các bên liên quan, bao gồm nhà thầu và các cơ quan quản lý địa phương. Mặc dù nguồn vốn đã được phân bổ, nhưng việc triển khai trên thực tế vẫn gặp phải nhiều trở ngại do quy trình hành chính kéo dài và thiếu sự đồng bộ.
Nghịch lý giải ngân chậm đối với các dự án trọng điểm Đồng Nai
Mặc dù Đồng Nai đã xác định 28 dự án trọng điểm với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ giải ngân và hoàn thành trong giai đoạn 2024, một nghịch lý đáng chú ý là tỷ lệ giải ngân của nhóm dự án này lại rất thấp. Dù các dự án trọng điểm này được ưu tiên về vốn, với tổng nguồn vốn bố trí gần 9,9 ngàn tỷ đồng (chiếm 50% tổng vốn đầu tư công của tỉnh), chỉ có gần 2 ngàn tỷ đồng được giải ngân tính đến giữa năm 2024, đạt hơn 19% kế hoạch.
Trong số các dự án này, có 12 dự án hiện đang trong giai đoạn thi công và giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, sự chậm trễ trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đã trở thành nguyên nhân chủ yếu gây ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Đây là nghịch lý lớn bởi dù nguồn vốn đã được phân bổ, các dự án vẫn không thể triển khai hiệu quả do vướng mắc trong quá trình bàn giao đất.
Nguồn vốn dành cho công tác bồi thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư công của các dự án trọng điểm, nhưng việc thực hiện bồi thường và giải phóng mặt bằng vẫn diễn ra chậm chạp. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, mà còn gây ra tình trạng kéo dài thời gian thi công, tăng chi phí và làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức đã chỉ rõ rằng, việc chậm trễ trong bàn giao mặt bằng không chỉ làm trì trệ tiến độ giải ngân mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy liên quan đến tiến độ thi công và chất lượng các dự án trọng điểm. Mặc dù chính quyền tỉnh đã có những động thái tích cực để tháo gỡ những vướng mắc này, nhưng thực tế cho thấy quá trình thực hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong việc đảm bảo quyền lợi của các hộ dân và doanh nghiệp liên quan.
Giải quyết nghịch lý này không chỉ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành, mà còn cần các biện pháp đột phá để đảm bảo rằng các dự án trọng điểm, như sân bay Long Thành và đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, không bị kéo dài thêm do những trở ngại về giải phóng về mặt bằng.
Giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân dự án trọng điểm Đồng Nai
Việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án trọng điểm tại Đồng Nai không chỉ là mục tiêu chiến lược mà còn là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sự phát triển bền vững của hạ tầng địa phương. Để thực hiện điều này, tỉnh Đồng Nai thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục những vướng mắc hiện tại, đặc biệt là trong công tác giải phóng mặt bằng và quản lý thi công.
Công tác giải phóng mặt bằng cần được đẩy mạnh
Một trong những giải pháp đầu tiên mà Đồng Nai cần tập trung là hoàn thiện công tác giải phóng mặt bằng. Chính quyền tỉnh cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn trong việc thương lượng với các hộ dân, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong quá trình bồi thường và tái định cư. Đặc biệt, việc áp dụng công nghệ quản lý đất đai và định giá theo thị trường sẽ giúp cho việc này trở nên minh bạch và chính xác hơn, tránh các tranh chấp kéo dài.
Các cơ quan cần có sự tăng cường phối hợp
Một yếu tố quan trọng khác là sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng và nhà thầu. Đồng Nai cần thành lập các nhóm điều phối chuyên trách, có trách nhiệm giám sát và đôn đốc từng bước triển khai dự án. Điều này không chỉ giúp giải quyết nhanh chóng các vướng mắc mà còn giúp đảm bảo các dự án không bị đình trệ do những vấn đề không đáng có.
Ứng dụng công nghệ vào quản lý dự án
Công nghệ cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tiến độ giải ngân và quản lý các dự án trọng điểm Đồng Nai. Các hệ thống phần mềm quản lý dự án hiện đại có thể giúp theo dõi tiến độ thi công, báo cáo tình trạng giải ngân theo thời gian thực và cung cấp dữ liệu chính xác cho các cơ quan quản lý. Điều này sẽ giúp cho việc quản lý trở nên chặt chẽ và hiệu quả hơn, giảm thiểu các rủi ro về chậm trễ.
Lời kết
Giải ngân chậm trong các dự án trọng điểm Đồng Nai đang là một thách thức lớn đối với sự phát triển của tỉnh. Tuy nhiên, với những nỗ lực cải thiện từ phía chính quyền và các giải pháp đã được đưa ra, tỉnh có thể kỳ vọng vào việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân trong tương lai gần. Điều này không chỉ giúp các dự án lớn sớm đi vào hoạt động mà còn mang lại những lợi ích kinh tế to lớn, góp phần vào sự phát triển bền vững của Đồng Nai. Việc triển khai thành công các dự án trọng điểm sẽ tạo ra sự thay đổi lớn cho tỉnh, đưa Đồng Nai trở thành một trong những khu vực phát triển mạnh mẽ.
